شمار افرادی كه با داشتن نیم قرن سابقه دیابت در دهه های هفتاد ، هشتاد و نود عمر خود، سرحال و فعالند رو به افزایش است ولی چه بسا برخی افراد با سابقه 50 ـ 40 ساله‎ی دیابت باید مشكلات مربوط به آسیب ناشی از دیابت و نیز مشكلات مربوط به افزایش سن را بپذیرند.

یكی از مشكلات دیابت در افراد مسن آن است كه شخص ممكن است مبتلا به بیماری دیگری نیز باشد كه كنترل قندخون را مشكل تر سازد. به علاوه ممكن است بیمار به علت بالا بودن قندخون در طی چند سال قبل از تشخیص، دچار عوارض دیابت شود و این عوارض در سنین كهنسالی بروز كند.

وضعیت سلامت افرادی كه از كودكی مبتلا به دیابت بوده اند ممكن است در سنین بالا به دلیل عوارض دراز مدت دیابت كه در حال پیدایش هستند رو به ضعف بگذارد.

اگر فرد دیابتی تحت مراقبت فردی مسئول قرار گیرد و اگر بیمار همكاری خوبی داشته باشد امكان كنترل مناسب قندخون فراهم خواهد بود.

تشخیص دیابت در سالمندان

نشانه های بیماری دیابت در سالمندان كمتر از افراد كم سال مشهود است. سالمندان معمولاً دچار تشنگی شدید یا افزایش و تكرر ادرار نمی‎شوند، اما ممكن است بی حال و مریض احوال باشند و یا علی رغم اشتهای طبیعی ، وزنشان به تدریج كم شود. از این رو انجام آزمایش خون برای بررسی وجود قندخون بالا در افراد كهنسال ضروری است و باید به عنوان جزئی از معاینه معمول آنها به شمار آید زیرا در این افراد ممكن است ماهها یا سالها پس از آسیب بافتی ناشی از افزایش قندخون دیابت تشخیص داده شود.

معیارهای آزمایشگاهی تشخیص دیابت در سالمندان همچون دیگر گروههای سنی است ولی آنچه اهمیت دارد توجه به احتمال وجود دیابت با علامتهای بالینی بسیار خفیف و غیر اختصاصی و انجام بررسی های آزمایشگاهی لازم برای كشف آن است.

افت قند خون فرد در سالمند دیابتی

در هر فرد مبتلا به دیابت ، قندخون باید در محدوده طبیعی ( یعنی 110 ـ 70 میلی گرم در دسی لیتر ) باشد ولی افرادی كه قندخون طبیعی دارند بیش از افرادی كه قندخون آنها بالاتر از محدوده طبیعی است ، در معرض افت قندخون هستند.

افراد جوان در مقایسه با سالمندان ، معمولاً حملات ناشی از افت قندخون را سریعتر شناسایی و درمان می‎كنند. به دنبال افت قندخون تغییراتی در جریان خون مغز رخ می‎دهد كه ممكن است سرخرگهای سفت شده ی سالمندان نتوانند این تغییرات را به راحتی بپذیرند. سالمندان دیابتی كه تنها زندگی می‎كنند ممكن است بر اثر افت قندخون زمین بخورند یا بی هوش شوند.

پایین افتادن قندخون موجب لرزیدن شخص و در نتیجه پایین آمدن دمای بدن نیز می‎شود. در افراد سالمند ممكن است به دلالیل مختلف بدون پایین آمدن قندخون نیز دمای بدن پایین بیاید.

نشانه های آغاز حمله افت قندخون

اغتشاش شعور یا فراموشی ، رنگ پریدگی، تعریق، تحریك پذیری و كندی چشمگیر در واكنشها ، از افت قندخون حكایت دارد. در صورت مشاهده این علامتها باید سریعاً قندخون اندازه گیری شود. اگر نمی‎توانید قندخون را اندازه بگیرید، اندكی قند به بیمار بخورانید و آثار آن را مشاهده كنید.

انجام حركات و فعالیتهایی كه فرد به آنها عادت ندارد می‎تواند به پایین افتادن قندخون كمك كند ، مثلاً در هوای آفتابی كه معمولاً سالمندان علاقه به انجام كارهای باغبانی دارند، ممكن است چنین حالتی رخ دهد.

توجه داشته باشید كه در هوای سرد ، خطر افت قندخون و افت دمای بدن مضاعف می شود، لذا در صورت امكان ، اینگونه مواقع نزد بستگان خود بمانید تا هوا بهتر شود. فرد سالمند ممكن است خوردن یك وعده غذا را فراموش كند، از این رو بهتر است اوضاع را تحت نظر داشته باشید.

افزایش قندخون یا هیپرگلایسمی

بالا بودن غلظت قندخون سبب بیماری و بروز مشكلات ذهنی می‎شود ولی عده‎ای از سالمندان سطوح فوق العاده بالای قندخون را بدون داشتن شكایت چندانی به خوبی تحمل می‎كنند.

علامتهای بالا رفتن قندخون شامل تكرر ادرار یا بی اختیاری در دفع ادرار و تشنگی است. سالمندان به سهولت دچار كم آبی می‎شوند زیرا ممكن است نتوانند مایعات كافی بنوشند تا ادرار زیاد دفع شده را جبران كنند و به همین دلیل به دنبال بالا رفتن قندخون ، خستگی، خواب آلودگی، گیجی و آشفتگی در آنها پدید می‎آید. یك عفونت ویروسی جزئی ممكن است سبب افزایش بیشتر قندخون شود، لذا اندازه گیری مرتب قندخون و اقدام لازم در صورت بالا بودن آن بسیار حائز اهمیت است.

فرد سالمندی كه تحت درمان با قرص های خوراكی پایین آورنده ی قندخون یا انسولین قرار دارد ، در صورت بروز مكرر هر یك از علامتهای افت، ازدیاد و یا نوسان بیش از اندازه قندخون باید به پزشك مراجعه كند.